معرفی میلگرد جلدی و بررسی کامل نقش و کاربرد ها
میلگرد جلدی، که گاهی با عنوان میلگرد پوششی نیز شناخته می شود، عضوی از سیستم مسلح سازی بتن است که در لایه های بیرونی مقطع قرار می گیرد و برخلاف میلگردهای اصلی، وظیفه مستقیم در تحمل نیروهای محوری یا برشی ندارد.
میلگرد جلدی چیست؟
هدف از استفاده میلگرد جلدی، فراهم آوردن پوشش کافی برای محافظت از میلگردهای اصلی در برابر عوامل مخرب محیطی مانند رطوبت، خوردگی و آتش است. این میلگردها همچنین نقش مهمی در افزایش پیوستگی بتن و آرماتور و کاهش ترک های سطحی ایفا می کنند. در واقع، میلگرد جلدی نوعی سپر محافظتی است که مانع از آسیب به هسته سازه ای می شود.برای اطلاع از قیمت آهن و دریافت مشاوره تخصصی در انتخاب میلگرد مناسب، میتوانید به وبسایت آهن ورک مراجعه کنید.
تفاوت میلگرد جلدی با میلگرد طولی و عرضی
تفاوت اصلی میلگرد جلدی با طولی و عرضی در عملکرد سازه ای آن است. میلگردهای طولی و عرضی به صورت مستقیم در تحمل بارهای وارده نقش دارند، در حالی که میلگرد جلدی بیشتر عملکرد حفاظتی دارد. این میلگرد به تقویت لایه بیرونی بتن کمک می کند و از بروز ترک های سطحی جلوگیری می کند، اما بارهای سازه ای را مستقیماً تحمل نمی کند. به عبارت دیگر، نقش آن مکمل و پشتیبان عملکرد کلی سازه است.
وظیفه و نقش میلگرد جلدی در سازه های بتن مسلح
میلگرد جلدی مانند پوست دوم برای بتن عمل می کند. در سازه های بتن مسلح، پیوستگی بین میلگرد و بتن اهمیت بسیاری دارد. در این میان، میلگرد جلدی موجب بهبود این پیوستگی شده و از جداشدگی سطحی بین بتن و آرماتور جلوگیری می کند. همچنین در برابر انبساط و انقباض های حرارتی، نقش مهمی در توزیع یکنواخت تنش های ناشی از دمای محیط دارد. این میلگردها با توزیع بهتر تنش ها در سطح، خطر ترک های مویینه را کاهش می دهند و به افزایش عمر مفید سازه کمک می کنند.برای برآورد دقیق هزینههای پروژههای بتن مسلح، اطلاع از قیمت میلگرد ظفر بناب بهعنوان یکی از تولیدکنندگان معتبر میلگرد جلدی، اهمیت ویژهای دارد.
کاربرد میلگرد جلدی در انواع سازه ها
در ستون ها
در ستون های بتن مسلح، میلگرد جلدی معمولاً در اطراف میلگردهای طولی و در محدوده کاور بتن قرار می گیرد. استفاده از آن، موجب می شود ستون در برابر خوردگی زودرس مقاوم تر باشد. همچنین در هنگام آتش سوزی، پوشش کافی میلگردها مانع از افت سریع مقاومت ستون می شود. در طراحی لرزه ای نیز، میلگرد جلدی در مهار بهتر ستون و جلوگیری از ایجاد ترک های عمیق مؤثر است.
در تیرها
در تیرها، میلگرد جلدی به توزیع یکنواخت تنش در سطح پایین و بالا کمک می کند. هنگام تغییرات دمایی، تنش های حرارتی ایجاد شده در بتن می توانند منجر به ترک خوردن سطحی شوند. وجود میلگرد جلدی این تنش ها را جذب کرده و مانع از توسعه ترک ها به عمق تیر می شود. همچنین در مناطقی که تیر در معرض رطوبت یا مواد شیمیایی است، میلگرد جلدی به عنوان لایه ای محافظتی از میلگردهای باربر عمل می کند.
در دیوار برشی و فونداسیون
در دیوارهای برشی، که تحت تنش های افقی و برشی شدید قرار دارند، میلگرد جلدی علاوه بر افزایش پیوستگی بتن با شبکه آرماتور، به توزیع یکنواخت نیروها کمک می کند. در فونداسیون، که در معرض نفوذ آب و سولفات هاست، این نوع میلگرد نقش مهمی در جلوگیری از خوردگی آرماتورهای اصلی دارد. به ویژه در خاک های مهاجم، استفاده از میلگرد جلدی ضرورتی انکارناپذیر است.
مزایا و معایب استفاده از میلگرد جلدی
یکی از مزایای بارز میلگرد جلدی، افزایش دوام سازه است. این میلگرد با محافظت از آرماتورهای اصلی، به ویژه در مناطق مرطوب یا مهاجم، عمر مفید سازه را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. همچنین در برابر تنش های سطحی و حرارتی نقش تعدیل کننده دارد. اما در عین حال، استفاده از میلگرد جلدی هزینه ساخت را کمی افزایش می دهد و در صورت اجرای نادرست می تواند باعث ضخامت بیش از حد پوشش بتن و در نتیجه کاهش فضای مفید مقطع شود. بنابراین اجرای اصولی آن اهمیت بسیاری دارد.
در فرآیند تهیه میلگرد جلدی، انتخاب سایز مناسب اهمیت زیادی دارد و در این میان، میلگرد سایز ۱۰ یکی از رایج ترین گزینه ها به شمار می رود. بسیاری از مهندسان برای تأمین پوشش بتن و افزایش مقاومت سطحی سازه از این سایز استفاده می کنند. با توجه به کاربرد گسترده آن، بررسی قیمت میلگرد ۱۰ برای برآورد دقیق هزینه های پروژه ضروری است. این قیمت می تواند بسته به کارخانه تولیدکننده، استاندارد ساخت و شرایط روز بازار متفاوت باشد، بنابراین مشورت با منابع معتبر و به روز بودن در تحلیل بازار آهن، گام مهمی در مدیریت اقتصادی پروژه های بتنی خواهد بود.
ضوابط آیین نامه ای برای میلگرد جلدی (مبحث ۹ مقررات ملی ساختمان و ACI)
طبق مبحث ۹ مقررات ملی ساختمان ایران و آیین نامه ACI 318، میلگرد جلدی باید در حداقل کاور مورد نیاز نسبت به شرایط محیطی قرار گیرد. در شرایط خورنده، این مقدار بیشتر در نظر گرفته می شود. همچنین قطر میلگرد جلدی باید متناسب با سایر میلگردهای عضو و فاصله آن ها از سطح بتن انتخاب شود. در طراحی لرزه ای، میلگرد جلدی باید به گونه ای در نظر گرفته شود که مانع از پوسته شدن بتن در زلزله نشود. استفاده بیش از حد از میلگرد جلدی نیز توصیه نمی شود، چرا که می تواند موجب تراکم بیش از حد آرماتور شود و بتن ریزی را دشوار کند.
نکات اجرایی مهم در استفاده از میلگرد جلدی
در هنگام اجرای میلگرد جلدی، مهم ترین نکته رعایت پوشش بتنی مناسب است. فاصله بین این میلگردها و قالب باید به اندازه ای باشد که بتن بتواند به راحتی در اطراف آن جریان یابد. استفاده از لقمه های پلاستیکی یا بتنی برای نگهداری میلگرد جلدی در موقعیت مناسب الزامی است. همچنین این میلگرد نباید مستقیماً به میلگردهای باربر متصل شود، مگر با قلاب یا بست های استاندارد، تا از انتقال تنش های ناخواسته جلوگیری شود. در نهایت، کیفیت خم کاری و برش این میلگرد نیز باید مطابق با استانداردهای اجرایی باشد تا از بروز نقاط ضعف در مقطع جلوگیری گردد.
در هنگام تصمیم گیری برای استفاده از میلگرد جلدی در پروژه های ساختمانی، یکی از عوامل تأثیرگذار، قیمت میلگرد است. با توجه به نوسانات بازار آهن آلات و تأثیر مستقیم آن بر هزینه های ساخت، انتخاب نوع میلگرد و میزان استفاده از آن باید با دقت انجام شود. گرچه میلگرد جلدی سهم عمده ای از باربری سازه را بر عهده ندارد، اما به واسطه نقش حفاظتی و افزایش دوام بتن، می تواند در بلندمدت از هزینه های تعمیر و نگهداری بکاهد. بنابراین، مقایسه قیمت میلگرد جلدی با سایر میلگردها، باید با در نظر گرفتن طول عمر سازه و شرایط محیطی انجام شود، نه صرفاً قیمت اولیه.
سوالات متداول
آیا میلگرد جلدی در تمام پروژه های بتنی مورد نیاز است؟
خیر، بسته به نوع پروژه، شرایط محیطی و طراحی سازه، ممکن است استفاده از میلگرد جلدی الزامی یا اختیاری باشد.
آیا می توان میلگرد جلدی را حذف کرد؟
در شرایط خاص و با رعایت تمهیدات حفاظتی دیگر، حذف آن امکان پذیر است، اما معمولاً توصیه نمی شود.
میلگرد جلدی چه تاثیری در مقاومت زلزله ای دارد؟
به صورت غیرمستقیم با محافظت از میلگردهای اصلی، به افزایش پایداری و انسجام سازه در برابر زلزله کمک می کند.
قطر میلگرد جلدی چقدر باید باشد؟
بسته به ضخامت کاور و سایز میلگردهای اصلی، معمولاً از میلگردهای نمره ۸ یا ۱۰ برای این منظور استفاده می شود.