نقشه تولید و مشخصات فنی انواع نیوجرسی بتن

نیوجرسی بتنی یکی از پرکاربردترین موانع بتنی در حوزه راه سازی و کنترل ترافیک است که با هدف افزایش ایمنی جاده ها، جداسازی مسیرها و جلوگیری از انحراف خودروها طراحی می شود. این قطعه ی بتنی که معمولاً به شکل بلوک های بزرگ و سنگین ساخته می شود، در حقیقت نسخه ای مهندسی شده از موانع جداکننده مسیر است که نخستین بار در ایالت نیوجرسی آمریکا ابداع شد؛ از همین رو به آن “نیوجرسی” می گویند.

جنس این قطعات از بتن مسلح است و طراحی خاص بدنه باعث می شود در هنگام برخورد خودروها، نیروی ضربه به پایین منتقل شده و از واژگونی خودرو جلوگیری شود. در واقع، شکل هندسی نیوجرسی به گونه ای است که خودرو به جای برخورد عمودی و توقف ناگهانی، به سمت مسیر خود هدایت می شود. همین ویژگی باعث شده تا نیوجرسی به عنوان یکی از ایمن ترین موانع فیزیکی جاده ای شناخته شود.

کاربرد نیوجرسی در راه سازی و ایمنی جاده ها

کاربرد اصلی نیوجرسی بتنی، ایجاد مرز ایمن میان خطوط رفت وبرگشت و مسیرهای پرترافیک است. این قطعات در پروژه های مختلفی مانند جداکننده مسیرهای بزرگراهی، حریم پروژه های عمرانی، محوطه سازی صنعتی، فرودگاه ها و پارکینگ های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند.

در جاده های دوطرفه، استفاده از نیوجرسی باعث کاهش شدید آمار تصادفات رو به رو می شود، زیرا مانع عبور خودروها از خط مقابل می گردد. همچنین در پروژه های موقتی مثل تعمیرات جاده، از نیوجرسی های پیش ساخته به صورت موقت برای انحراف مسیر یا بستن خطوط ترافیکی استفاده می شود.

افزون بر ایمنی، این قطعات نقش مؤثری در مدیریت ترافیک شهری و هدایت مسیر عبور خودروها در شرایط خاص دارند. دوام بالا در برابر ضربه و شرایط محیطی نیز موجب شده تا عمر مفید آنها بیش از سایر موانع باشد.

در زمان طراحی و تولید نیوجرسی های مسلح، بررسی قیمت میلگرد امروز می تواند تأثیر مستقیمی بر برآورد هزینه نهایی پروژه داشته باشد.

مزایای استفاده از نیوجرسی بتنی نسبت به گاردریل فلزی

در مقایسه با گاردریل فلزی، نیوجرسی بتنی چندین مزیت اساسی دارد. اول از همه، دوام و مقاومت آن در برابر ضربات شدید بسیار بیشتر است. گاردریل های فلزی پس از چند برخورد نیاز به تعویض دارند، اما نیوجرسی بتنی معمولاً فقط دچار لب پریدگی جزئی می شود و به راحتی قابل تعمیر است.

از نظر هزینه نگهداری نیز نیوجرسی مقرون به صرفه تر است؛ چرا که نیازی به رنگ آمیزی، ضدزنگ یا تعویض مکرر ندارد. از سوی دیگر، در مناطق سردسیر یا مرطوب که فلز دچار خوردگی می شود، بتن عملکرد پایدارتر و ماندگارتری دارد.

در نهایت، پایداری در جای خود یکی از برتری های اصلی نیوجرسی است. وزن زیاد و طراحی قفل گونه باعث می شود در برابر فشار باد یا برخورد، جابجایی نداشته باشد؛ در حالی که گاردریل های فلزی در برابر ضربه ممکن است از پایه جدا شوند.

انواع نیوجرسی بتنی

نیوجرسی بتنی مفصلی (نر و ماده)

نیوجرسی مفصلی از دو سر به صورت نر و ماده طراحی شده است تا هنگام نصب در مسیر طولانی، به صورت متصل و بدون فاصله کنار هم قرار گیرند. این اتصال مانع از حرکت قطعات هنگام ضربه می شود و پایداری مجموعه را بالا می برد.
اتصال نر و ماده معمولاً با استفاده از زبانه های بتنی یا قطعات فلزی اجرا می شود و در پروژه های بین شهری و بزرگراهی بسیار رایج است. مزیت اصلی این نوع، سهولت نصب و جابجایی بدون نیاز به چسب یا جوش است.

نیوجرسی یکپارچه

در پروژه هایی که نیوجرسی باید دائماً در محل باقی بماند، از نوع یکپارچه یا درجا استفاده می شود. در این مدل، کل مانع به صورت پیوسته و بدون درز در محل پروژه بتن ریزی می شود.
این روش مانع از نفوذ آب یا گردوخاک در درزها شده و مقاومت ساختار را بالا می برد. نیوجرسی های یکپارچه معمولاً در حاشیه اتوبان ها یا میان آزادراه ها کاربرد دارند، جایی که ایمنی در اولویت است و نیازی به جابجایی قطعات وجود ندارد.

نیوجرسی پیش ساخته و درجا

نیوجرسی های پیش ساخته در کارخانه های بتن با قالب های استاندارد تولید می شوند و پس از عمل آوری، به محل پروژه حمل می گردند. این روش دقت هندسی بالا و کنترل کیفیت بهتری فراهم می کند. در مقابل، نیوجرسی های درجا مستقیماً در محل پروژه با استفاده از قالب های سیار ساخته می شوند.
مدل پیش ساخته برای پروژه هایی مناسب است که نیاز به جابجایی دارند، اما مدل درجا در مسیرهای دائمی و بلندمدت استفاده می شود.

تفاوت نیوجرسی شهری و جاده ای

نیوجرسی شهری معمولاً ابعاد کوچکتری دارد تا دید راننده را محدود نکند و ظاهر شهری را حفظ کند. در مقابل، نیوجرسی های جاده ای ارتفاع بیشتری دارند تا در سرعت های بالا مانع عبور خودروها شوند.
از نظر طراحی، نوع شهری ممکن است دارای رنگ آمیزی یا نوار بازتابی برای دید شبانه باشد، در حالی که نوع جاده ای بر مقاومت مکانیکی و پایداری تمرکز دارد.

انتخاب نوع آرماتور و ضخامت آن در نیوجرسی بتنی معمولاً بر اساس مقاومت موردنیاز و قیمت آهن در بازار روز انجام می شود.

نقشه تولید نیوجرسی بتنی

طراحی قالب نیوجرسی بتنی

طراحی قالب نیوجرسی یکی از مراحل کلیدی تولید است. قالب باید کاملاً دقیق و مطابق نقشه های استاندارد باشد تا قطعات پس از تولید قابلیت اتصال و هم ترازی داشته باشند.
قالب ها معمولاً از فولاد ضدزنگ یا فایبرگلاس ساخته می شوند تا در برابر فشار بتن تازه تغییر شکل ندهند. استفاده از روغن قالب مناسب نیز باعث می شود هنگام باز کردن، سطح بتن صاف و بدون حفره باقی بماند.

مراحل ساخت و بتن ریزی نیوجرسی

در کارخانه، ابتدا میلگردها طبق نقشه در قالب چیده می شوند. سپس بتن با اسلامپ کنترل شده در قالب ریخته می شود تا تراکم مناسب ایجاد شود. پس از ویبره کردن، قطعات به مدت چند روز در شرایط مرطوب نگهداری می شوند تا عمل آوری کامل صورت گیرد.
پس از آن، قالب ها باز شده و قطعات برای تست مقاومت، انبار و آماده ارسال می شوند. رعایت دقیق نسبت آب به سیمان و تراکم ویبره، مهم ترین عوامل در کیفیت نهایی هستند.

نحوه آرماتوربندی در نقشه تولید

در آرماتوربندی نیوجرسی، از میلگردهای عرضی و طولی برای جلوگیری از ترک های حرارتی و افزایش مقاومت خمشی استفاده می شود. در نقشه های اجرایی معمولاً قطر میلگردها بین ۸ تا ۱۲ میلی متر و با فواصل مشخص طراحی می گردد.
اتصال میلگردها باید با جوش یا بست سیمی انجام شود تا در هنگام بتن ریزی جابجا نشوند. هدف اصلی آرماتوربندی، توزیع یکنواخت نیرو در کل بدنه نیوجرسی است.

کنترل کیفیت و تست مقاومت فشاری بتن

هر سری از نیوجرسی های تولیدی باید تحت آزمایش مقاومت فشاری قرار گیرند. نمونه های مکعبی یا استوانه ای از بتن گرفته شده و پس از ۷ و ۲۸ روز تست می شوند.
استاندارد معمول مقاومت فشاری برای نیوجرسی بین ۲۵ تا ۴۰ مگاپاسکال است. علاوه بر تست مقاومت، بررسی سطح بتن، چسبندگی آرماتورها، و یکنواختی رنگ نیز در کنترل کیفی انجام می شود.

در برخی از سازه های جانبی نیوجرسی، از تیرهای فلزی تقویتی استفاده می شود که اطلاع از قیمت تیرآهن برای برآورد هزینه های ساخت ضروری است.

مشخصات فنی نیوجرسی بتنی

ابعاد استاندارد نیوجرسی (ارتفاع، طول، عرض)

ابعاد متداول نیوجرسی بسته به نوع استفاده متفاوت است، اما معمولاً طول حدود ۳ متر، ارتفاع ۸۰ تا ۹۰ سانتی متر و عرض پایه حدود ۵۰ سانتی متر دارد.
در پروژه های شهری ممکن است ابعاد کوچک تر (مثلاً ارتفاع ۵۰ سانتی متر) انتخاب شود تا دید راننده حفظ شود. مهم است که تمام ابعاد طبق نقشه اجرایی استاندارد و بدون تلرانس زیاد باشد.

نوع بتن و کلاس مقاومتی (C25 تا C40)

در ساخت نیوجرسی از بتن های کلاس C25 تا C40 استفاده می شود. انتخاب کلاس بتن بستگی به نوع پروژه، شرایط آب و هوایی و فشارهای احتمالی دارد.
برای مسیرهای پررفت وآمد، بتن C35 یا C40 پیشنهاد می شود تا دوام بیشتری در برابر ضربه و سایش داشته باشد. همچنین افزودنی های روان کننده و ضدیخ می توانند در کیفیت نهایی تأثیرگذار باشند.

میلگرد و اتصالات استاندارد

میلگردهای به کاررفته باید مطابق استاندارد ISIRI 3132 یا معادل اروپایی آن باشند. اتصالات در نیوجرسی های مفصلی معمولاً با قطعات فولادی یا قلاب های تقویتی انجام می شود تا هنگام نصب، قطعات به راحتی قفل شوند.
در نقشه های تولید، محل دقیق قرارگیری میلگردها و نحوه خم کاری مشخص شده است تا مقاومت در برابر خمش و کشش تضمین شود.

وزن تقریبی هر قطعه نیوجرسی

وزن هر قطعه بسته به ابعاد و کلاس بتن متفاوت است، اما به طور میانگین بین ۲.۵ تا ۴ تن می باشد. این وزن بالا باعث پایداری قطعه در محل نصب می شود و در عین حال باید در حمل ونقل مورد توجه قرار گیرد تا تجهیزات مناسب انتخاب شوند.

استانداردها و ضوابط طراحی نیوجرسی

استانداردهای وزارت راه و شهرسازی ایران

طراحی و تولید نیوجرسی باید بر اساس ضوابط منتشرشده از سوی وزارت راه و شهرسازی و آیین نامه های سازمان راهداری باشد. این استانداردها شامل مشخصات هندسی، مقاومت فشاری بتن، نحوه اتصالات و آزمون های کنترل کیفیت است.
رعایت این موارد، تضمین کننده سازگاری نیوجرسی با الزامات ایمنی جاده ای کشور است.

ضوابط طراحی ایمنی و پایداری

در طراحی ایمنی، پارامترهایی مانند زاویه انحراف، مرکز ثقل و اصطکاک سطحی در نظر گرفته می شود تا در هنگام تصادف، انرژی ضربه به صورت کنترل شده تخلیه گردد.
شیب جانبی بدنه نیوجرسی و شعاع قوس پایه به گونه ای طراحی می شود که خودرو پس از برخورد، به آرامی به مسیر بازگردد و از چرخیدن یا واژگونی جلوگیری شود.

الزامات مربوط به اتصالات بین قطعات

اتصالات میان قطعات باید به گونه ای طراحی شود که ضمن استحکام، امکان باز و بسته شدن سریع را فراهم کند. در مدل های مفصلی از زبانه های بتنی یا قلاب های فولادی استفاده می شود. در پروژه های موقتی نیز ممکن است از پین و بست فلزی استفاده شود تا در صورت نیاز، به سرعت جابجا شوند.

نگهداری، حمل و نصب نیوجرسی

روش های صحیح حمل و بارگیری

برای حمل نیوجرسی باید از جرثقیل، لیفتراک یا تریلی های مجهز استفاده شود. قلاب های مخصوص لیفتینگ که در بدنه تعبیه می شوند، نقش مهمی در جابجایی ایمن دارند.
بارگیری باید به گونه ای انجام شود که قطعات روی هم فشاری وارد نکنند و از آسیب گوشه ها جلوگیری شود. استفاده از پد لاستیکی یا چوبی در بین قطعات توصیه می شود.

نکات نصب در محل پروژه

پیش از نصب، بستر زمین باید تراز و متراکم شود تا از نشست ناگهانی جلوگیری گردد. در نصب متوالی، ابتدا قطعه ی مبنا تراز می شود و سپس سایر قطعات بر اساس آن تنظیم می شوند.
برای مسیرهای شیب دار یا قوس دار، لازم است نیوجرسی ها طبق نقشه نصب و در نقاط حساس با قفل های تقویتی متصل شوند.

تعمیر و بازسازی نیوجرسی آسیب دیده

در صورت آسیب جزئی مانند لب پریدگی، می توان با ملات ترمیمی یا چسب های اپوکسی سطح را بازسازی کرد. اما اگر ترک های عمیق یا شکستگی وجود داشته باشد، بهتر است قطعه تعویض گردد.
بازسازی نیوجرسی ها در پروژه های بلندمدت اهمیت دارد تا از کاهش ایمنی مسیر جلوگیری شود.

در پروژه هایی که برای جداسازی محوطه از نیوجرسی و سازه های فلزی سبک استفاده می شود، تغییرات قیمت پروفیل نقش مهمی در مدیریت بودجه دارد.

سوالات متداول