تیر ورق چیست و چه تفاوتی با تیرآهن دارد؟

سازه ها همیشه زبان بی کلام مهندسی هستند؛ زبانی که با آهن و فولاد سخن می گوید. در این میان تیر ورق و تیرآهن، دو عضو مهم و پرکاربرد در دنیای سازه های فلزی اند که هرکدام ویژگی ها، محدودیت ها و کاربردهای خاص خود را دارند. شناخت تفاوت های آن ها نه تنها برای مهندسین عمران و معماران ضروری است، بلکه برای کارفرمایان و حتی دانشجویان رشته های فنی نیز ارزشمند خواهد بود.برای پروژه‌ های ساختمانی و صنعتی، آگاهی از قیمت آهن و استفاده از خدمات تخصصی مجموعه‌ ای مانند آهن ورک می‌ تواند در انتخاب درست بین تیرآهن و تیر ورق نقش تعیین‌ کننده‌ ای داشته باشد.

تیر ورق چیست؟

تیر ورق در حقیقت نوعی تیر فولادی است که به جای تولید یکپارچه در کارخانه، با اتصال ورق های فولادی ساخته می شود. این اتصال معمولاً از طریق جوشکاری انجام می گیرد و نتیجه آن مقطع جعبه ای یا I شکل است که در برابر بارهای سنگین مقاومت بالایی دارد.
مزیت اصلی تیر ورق در انعطاف طراحی آن است؛ یعنی مهندس می تواند ابعاد بال و جان تیر را مطابق نیاز پروژه انتخاب کند و همین باعث می شود تیر ورق در سازه هایی به کار رود که تیرآهن های معمولی پاسخگوی باربری نیستند.

اجزای اصلی تیر ورق

• بال تیر ورق همان لبه های فوقانی و تحتانی هستند که وظیفه اصلی تحمل نیروهای فشاری و کششی را دارند.
• جان تیر ورق بخش میانی تیر است که فشارهای برشی را کنترل می کند و عملاً اسکلت تیر را شکل می دهد.
• ورق های تقویتی بسته به نیاز سازه به تیر افزوده می شوند تا از کمانش یا تغییر شکل ناخواسته جلوگیری کنند. وجود این ورق ها امکان افزایش ظرفیت باربری را فراهم می کند.

انواع تیر ورق از نظر کاربرد

تیر ورق ها بسته به محل استفاده به چند دسته کلی تقسیم می شوند:

• تیرهای پل که برای دهانه های طویل و بارهای متمرکز مناسب اند.
• تیرهای سوله و سالن های صنعتی که باید دهانه های عریض را بدون ستون میانی بپوشانند.
• تیرهای خاص پروژه های نیروگاهی و پالایشگاهی که نیازمند طراحی اختصاصی هستند.

در بسیاری از پروژه‌ های ساختمانی، بررسی قیمت تیرآهن ذوب آهن به عنوان یکی از معتبرترین تولیدکنندگان کشور، نقش مهمی در برآورد هزینه‌ ها و انتخاب مصالح مناسب ایفا می‌ کند.

تفاوت تیر ورق و تیرآهن

تفاوت در طراحی و شکل ظاهری

تیرآهن محصولی آماده با ابعاد مشخص است، اما تیر ورق طراحی اختصاصی دارد و می تواند متناسب با هر پروژه ساخته شود.

تفاوت در مقاومت و ظرفیت باربری

تیرآهن ظرفیت محدودی دارد، در حالی که تیر ورق با افزایش ضخامت ورق ها و تقویت جان می تواند بارهای سنگین تر و دهانه های طولانی تر را تحمل کند.

تفاوت در وزن و هزینه ساخت

تیرآهن معمولاً وزن ثابت و مشخص دارد و مقرون به صرفه تر است. در مقابل، تیر ورق ممکن است وزن بیشتری پیدا کند و هزینه ساخت و جوشکاری آن بالا باشد، اما در پروژه های عظیم این هزینه در برابر کارایی بالایش ناچیز است.

تفاوت در موارد استفاده

تیرآهن در ساختمان های مسکونی، تجاری و سازه های کوچک به کار می رود، در حالی که تیر ورق در پل ها، سوله ها و پروژه های صنعتی بزرگ حرف اول را می زند.

پیش از انتخاب بین تیر ورق و تیرآهن، بهتر است علاوه بر بررسی مقاومت سازه‌ ای، به موضوع قیمت تیرآهن در بازار نیز توجه کنید تا تصمیمی هم فنی و هم اقتصادی داشته باشید.

کاربردهای تیر ورق در صنعت و ساختمان

کاربرد در پل ها و سازه های بزرگ

هیچ تیرآهنی نمی تواند به تنهایی بار یک پل بزرگ را تحمل کند. در اینجا تیر ورق با طراحی اختصاصی وارد میدان می شود و به دلیل مقاومت بالا در برابر خمش و برش، انتخاب اول مهندسان است.

کاربرد در سالن های صنعتی و سوله ها

سالن های صنعتی نیازمند دهانه های وسیع بدون ستون میانی هستند. تیر ورق این امکان را می دهد که فضا کاملاً باز باقی بماند و بهره برداری از سالن بهینه تر شود.

مقایسه کاربرد تیر ورق و تیرآهن در پروژه ها

اگر پروژه ای مقیاس کوچک یا متوسط داشته باشد، تیرآهن گزینه ای اقتصادی و سریع خواهد بود. اما وقتی صحبت از پروژه های بزرگ و حساس باشد، تیر ورق به دلیل انعطاف طراحی و مقاومت بالا برتری مطلق دارد.

سوالات متداول