معرفی نبشی لقمه

در دنیای ساخت وساز، قطعات فولادی نقش ستون فقرات هر سازه را دارند. یکی از اجزای مهمی که در اتصالات فلزی به ویژه در اسکلت های فلزی کاربرد زیادی دارد، نبشی لقمه است. شاید در نگاه اول یک قطعه کوچک و ساده به نظر برسد، اما همین عضو جزئی می تواند نقش بسیار بزرگی در استحکام، دقت و دوام سازه ایفا کند. در این مقاله، با مفهوم نبشی لقمه، کاربردها، انواع، روش نصب و حتی عوامل مؤثر بر قیمت آن آشنا می شویم.

نبشی لقمه چیست؟

نبشی لقمه در واقع قطعه ای فولادی است که برای اتصال تیرها به ستون ها یا دیگر اعضای سازه فلزی استفاده می شود. این نبشی معمولاً به صورت تکه های کوتاه برش خورده از نبشی های بلند تولید می شود و هدف اصلی آن ایجاد یک اتصال محکم و دقیق بین دو عضو سازه ای است.

تفاوت نبشی لقمه با نبشی معمولی در کاربرد و اندازه آن است. نبشی معمولی معمولاً به صورت شاخه های بلند در اسکلت یا قاب فلزی مورد استفاده قرار می گیرد، در حالی که نبشی لقمه به صورت قطعات کوچک تر (لقمه ای) برش داده می شود تا در نقاط خاصی مثل اتصال تیر به ستون یا در سازه های پیش ساخته به کار برود.

در واقع، اگر نبشی معمولی را ستون فقرات اسکلت بدانیم، نبشی لقمه همان بند یا مفصل کوچکی است که اجزا را به هم وصل می کند و به آن ها انسجام می بخشد.

نوسانات بازار فلزات مستقیماً بر قیمت آهن تأثیر می‌ گذارد و در نتیجه هزینه نهایی اجرای سازه‌ های فلزی مانند نبشی لقمه نیز متغیر می‌ شود.

کاربرد نبشی لقمه در ساختمان سازی

نبشی لقمه در پروژه های فلزی مانند سوله ها، ساختمان های چندطبقه فلزی، یا حتی سازه های پیش ساخته بتنی کاربرد فراوانی دارد. هدف اصلی از استفاده آن، افزایش استحکام اتصال و سهولت در مونتاژ اجزای فلزی است.

استفاده از نبشی لقمه در اسکلت فلزی

در اسکلت فلزی، تیرها باید به ستون ها متصل شوند و این اتصال باید هم تحمل وزن عمودی را داشته باشد و هم نیروهای جانبی مثل باد یا زلزله را منتقل کند. نبشی لقمه با قرار گرفتن در محل اتصال، باعث می شود نیروها به شکل متعادل تری پخش شوند و احتمال شکست یا خمش کاهش پیدا کند.

کاربرد در اتصال تیر به ستون

در اتصال تیر به ستون، نبشی لقمه مانند یک واسطه عمل می کند. در این روش، نبشی لقمه به جان ستون یا تیر جوش داده یا پیچ می شود تا تیر اصلی به آن متصل گردد. این کار نه تنها اجرای سازه را سریع تر می کند، بلکه در زمان بازسازی یا تعمیر نیز جداسازی بخش ها را ساده تر می سازد.

کاربرد در سازه های پیش ساخته

در سازه های پیش ساخته، نبشی لقمه برای اتصال قطعات از پیش آماده شده به کار می رود. این نوع استفاده به کارفرما اجازه می دهد بدون نیاز به عملیات سنگین در محل، قطعات را به سادگی و با دقت بالا مونتاژ کند.

برای انتخاب اقتصادی‌ ترین گزینه در پروژه‌ های ساختمانی، بررسی دقیق قیمت نبشی در کنار کیفیت و نوع تولید آن اهمیت زیادی دارد.

انواع نبشی لقمه

نبشی های لقمه ای بر اساس شکل بال ها، نوع اتصال و روش ساخت به چند نوع تقسیم می شوند. شناخت این انواع کمک می کند تا مهندس یا مجری پروژه بتواند بهترین گزینه را با توجه به نوع سازه انتخاب کند.

نبشی لقمه بال مساوی

در این نوع نبشی، دو بال نبشی طول برابری دارند. این مدل معمولاً در جاهایی استفاده می شود که فشار از دو جهت تقریباً برابر است. ساختار متقارن آن باعث توزیع یکنواخت نیرو در اتصال می شود.

نبشی لقمه بال نامساوی

در نبشی بال نامساوی، طول دو بال متفاوت است. این تفاوت برای شرایطی به کار می رود که یکی از بال ها باید سطح اتکای بیشتری داشته باشد. مثلاً وقتی تیر فرعی به تیر اصلی متصل می شود، نبشی با بال بلندتر می تواند تماس بهتر و پایدارتری ایجاد کند.

نبشی لقمه جوشی و پیچی

در پروژه هایی که اتصال دائمی مدنظر است، از نبشی لقمه جوشی استفاده می شود. این نوع با جوش مستقیم به تیر و ستون متصل می شود و استحکام بالایی دارد. در مقابل، نبشی لقمه پیچی برای اتصالات قابل باز و بسته شدن مناسب است. این نوع بیشتر در سازه های موقت یا پیش ساخته کاربرد دارد، چون امکان جداسازی آسان قطعات را فراهم می کند.

روش های نصب نبشی لقمه

انتخاب روش نصب بستگی به نوع پروژه، جنس نبشی و شرایط محیطی دارد.

نصب با جوشکاری

روش جوشکاری یکی از رایج ترین شیوه هاست. در این روش، لقمه با دستگاه جوش به تیر یا ستون متصل می شود. جوشکاری نیاز به مهارت بالایی دارد تا اتصال تمیز و بدون نقص باشد. کیفیت جوش تأثیر مستقیم بر ایمنی کل سازه دارد.

نصب با پیچ و مهره

در روش پیچی، ابتدا سوراخ هایی روی نبشی و سطح اتصال ایجاد می شود و سپس با پیچ و مهره بسته می شود. این روش اجرای سریع تر و قابلیت جداسازی بالاتری دارد. البته باید از پیچ و مهره های مقاوم به خوردگی استفاده شود تا دوام اتصال حفظ گردد.

نکات ایمنی هنگام نصب نبشی لقمه

پیش از نصب باید از تراز بودن سطوح، تمیزی محل اتصال و سلامت نبشی اطمینان حاصل کرد. در هنگام جوشکاری، رعایت فاصله ایمن از مواد قابل اشتعال و استفاده از لباس و ماسک ایمنی الزامی است. در روش پیچی هم باید از گشتاور صحیح برای سفت کردن پیچ ها استفاده شود تا اتصال بیش از حد فشرده یا شل نباشد.

شرکت‌ های معتبری مانند آریان فولاد با ارائه محصولات استاندارد و مقاوم، نقش مهمی در تعیین قیمت نبشی آریان فولاد در بازار داخلی دارند.

مزایا و معایب استفاده از نبشی لقمه

مزایای فنی و اقتصادی

نبشی لقمه باعث افزایش سرعت اجرای پروژه می شود، چون نیازی به برش های پیچیده در محل ندارد. از نظر فنی نیز انتقال نیروها را به صورت یکنواخت تری انجام می دهد و خطر تمرکز تنش را کاهش می دهد. از دید اقتصادی، استفاده از نبشی لقمه باعث صرفه جویی در زمان و هزینه نیروی انسانی می شود.

محدودیت ها و نکات قابل توجه

نبشی لقمه هرچند مفید است، اما در سازه های سنگین باید با دقت انتخاب شود. کیفیت پایین جوش یا استفاده از نبشی با ضخامت نامناسب می تواند عملکرد کل سازه را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین در مناطق مرطوب باید از پوشش ضدزنگ استفاده شود تا از خوردگی جلوگیری گردد.

عوامل مؤثر بر قیمت نبشی لقمه

جنس و ضخامت نبشی

نبشی های فولادی رایج ترین نوع در بازار هستند. هرچه ضخامت و کیفیت فولاد بیشتر باشد، قیمت نهایی نیز بالاتر می رود. نبشی های گالوانیزه یا ضدزنگ به دلیل مقاومت در برابر خوردگی معمولاً قیمت بیشتری دارند.

روش تولید (فابریک یا پرسی)

نبشی فابریک مستقیماً از خط تولید نورد خارج می شود و کیفیت سطح و یکنواختی بیشتری دارد، در حالی که نبشی پرسی از خم کردن ورق فولادی ساخته می شود. این تفاوت در کیفیت و دقت ابعادی باعث تفاوت قیمت بین این دو نوع می شود.

نوسانات بازار آهن

بازار آهن یکی از متغیرترین بازارهاست. قیمت نبشی لقمه تحت تأثیر نرخ ارز، هزینه حمل ونقل، وضعیت عرضه و تقاضا و حتی شرایط جهانی فولاد دچار تغییر می شود. به همین دلیل بهتر است پیش از خرید، قیمت روز را از منابع معتبر بررسی کنید.

سوالات متداول